Jeszcze kilkanaście lat temu powszechne było wykańczanie ścian budynków za pomocą tynków cementowo-wapiennych. Obecnie tego rozwiązania praktycznie się nie stosuje. Zdecydowanie częściej podczas prac wykończeniowych korzysta się z różnego rodzaju gładzi szpachlowych, które tworzą idealnie równą powierzchnię ścian i sufitów.

Popularne gładzie gipsowe i wapienne

Zasadniczo wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje gładzi szpachlowych, tj. gipsowe, wapienne, cementowe i polimerowe. Największą popularnością od lat cieszy się gładź szpachlowa, w której składzie znajduje się naturalny bądź syntetyczny gips. Podstawową zaletą tego rodzaju produktu jest jego uniwersalność, a także dobry stosunek ceny do jakości. Materiały wykończeniowe na bazie gipsu syntetycznego dostępne są w postaci suchej mieszanki, którą przed użyciem należy w odpowiednich proporcjach wymieszać z wodą. Charakterystyczną cechą wyrobów zawierających gips naturalny, jest wysoki poziom bieli. Zarówno jeden, jak i drugi produkt jest łatwy do nałożenia i tworzy na powierzchni ścian lub sufitów idealnie gładką powierzchnię. Zdaniem ekspertów gładzie zawierające syntetyczny gips szybciej wiążą i są bardziej odporne na uszkodzenia mechaniczne od swoich naturalnych odpowiedników. 

Podczas prac wykończeniowych wykorzystywana jest również wapienna gładź szpachlowa. Jej podstawową zaletą jest biały kolor oraz dobra przepuszczalność powietrza, dzięki której ściany mogą oddychać. Maksymalna grubość powłoki wapiennej wynosi 5 mm. Oznacza to, że ten materiał budowlany nie nadaje się do wykańczania nierównych ścian, na których występują poważne ubytki. Gładź wapienna jest łatwa do nałożenia nawet dla osób, które mają niewielkie doświadczenie w pracach budowlanych i wykończeniowych. Stosunkowo długi czas wiązania materiału pozwala na optymalne wyrównanie powierzchni przed jej stwardnieniem. Prawidłowo nałożona powłoka charakteryzuje się dużą gładkością i stanowi idealny podkład pod farbę lub tapetę.

Produkty cementowe oraz polimerowe

Alternatywną dla produktów gipsowych i wapiennych jest cementowa gładź szpachlowa. Najważniejszą zaletą tego materiału wykończeniowego jest znakomita odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych. To właśnie te walory sprawiają, że gładź cementowa jest powszechnie stosowana nie tylko wewnątrz pomieszczeń, ale również na zewnątrz. Mieszanki przeznaczone do użytku zewnętrznego są zwykle wzbogacone o składniki hydrofobowe, zabezpieczające powłokę przed wnikaniem w nią wilgoci. Ściany i sufity wykończone gładzią cementową charakteryzują się mniejszą gładkością od powierzchni, na których użyto produktów gipsowych i wapiennych, jednak nie trzeba ich szlifować. Pozwala to oszczędzić sporo czasu i znacząco przyspieszyć tempo prac wykończeniowych. 

Osoby, które interesuje nowoczesna gładź szpachlowa, mogą zdecydować się na zakup produktu na bazie polimerów. Gładzie polimerowe nazywane również akrylowymi to wysokiej jakości produkty, które wyróżniają się znakomitą odpornością na wilgoć i wysokie temperatury. Dzięki dużej elastyczności powłoki polimerowe są odporne na zarysowanie i pękanie. Aplikacja i nakładanie tego rodzaju gładzi nie różni się specjalnie od innych materiałów na bazie gipsu, wapna czy cementu. Produkt przed użyciem należy rozrobić z wodą i dokładnie wymieszać. Po naniesieniu i wyschnięciu powłoki, konieczne jest jej zeszlifowanie w celu uzyskania idealnie równiej i gładkiej powierzchni. Ciekawym produktem dostępnym w dobrych sklepach budowlanych jest bezpyłowa gładź szpachlowa polimerowa. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii udało się stworzyć produkt, który nie pyli podczas szlifowania, co znacząco ułatwia prowadzenie prac wykończeniowych. 

Zastosowanie gładzi w wybranych pomieszczeniach

W związku z tym, że każda gładź szpachlowa ma nieco inne właściwości, przed udaniem się na zakupy warto zastanowić się, które produkty najlepiej sprawdzą się w konkretnych pomieszczeniach. Do wykończenia ścian i sufitów w sypialni, salonie lub pokoju dziennym najlepiej użyć gładzi gipsowej. Jest to stosunkowo tani produkt, który wyróżnia się trwałością i gładkością. Stanowi znakomitą bazę pod powłoki malarskie lub tapety. W związku z tym, że powłoka gipsowa nie przepuszcza wody, nie należy jej stosować w miejscach o podwyższonej wilgotności, takich jak kuchnia czy łazienka. W takich pomieszczeniach zdecydowanie lepiej sprawdzi się gładź wapienna o właściwościach paroprzepuszczalnych. Jeśli jednak ściany w kuchni lub łazience będą zdobione ozdobnymi kaflami o znacznym ciężarze, konieczne będzie zastosowanie gładzi polimerowej o dużej elastyczności i odporności na obciążenia. W sytuacji, gdy ściany są bardzo krzywe i konieczne jest ich wyrównanie, warto sięgnąć po gładzie na bazie cementu. Ten materiał wykończeniowy świetnie sprawdzi się także w miejscach narażonych na wilgoć lub uszkodzenia mechaniczne. Duża ilość i różnorodność produktów dostępnych w sprzedaży sprawia, że z pewnością każdy bez trudu znajdzie produkt dostosowany do własnych potrzeb i oczekiwań.

Podczas budowy domu, lub remontu zwykle dążymy do doskonałości. Nienagannie gładkie i estetyczne ściany są podstawą aranżacji wnętrza, dlatego warto zdecydować się na ściany wykończone gładzią gipsową. Sprawdźmy, czy zawsze możemy użyć tego materiału, gdzie najlepiej się sprawdza, i czy można samodzielnie wykonać powłokę ścienną z gładzi gipsowej. 

Czym jest gładź gipsowa?

Gładź gipsowa występuje zarówno w postaci sypkiej, jak i gotowej do użytku masy. Sypką możemy zauważyć na półkach marketów budowlanych zapakowaną w papierowe worki, natomiast gładź gotowa umieszczona jest w szczelnie zamkniętych plastikowych pojemnikach lub wiaderkach. W większości gładź składa się z gipsu o bardzo drobnej granulacji. Gips w gładzi może mieć postać naturalną, lub syntetyczną. Gips naturalny jest jaśniejszy i dłużej się wiąże, natomiast syntetyczny ma zdecydowanie większą odporność na uszkodzenia mechaniczne. Coraz powszechniej stosowane są dodatki do gładzi, które poprawiają jej parametry. Gładź gipsowa wzbogacona akrylem świetnie wypełnia drobne rysy i pęknięcia, natomiast dodatek polimeru sprawia, że powłoka mniej pyli i jest bardziej odporna na pękanie.

Do czego służy gładź gipsowa?

Gładź gipsowa jest niejako elementem finalnym wykończenia ścian oraz sufitów. Nie służy do wyrównywania nierówności pionów, lub uzupełniania poważnych ubytków, lecz do stworzenia ostatecznej bardzo gładkiej i pozbawionej wszelkich nierówności powłoki gotowej do malowania na dowolny kolor. Warstwa, którą uzyskamy za pomocą gładzi, ma grubość od 0,3 mm do 3 mm. To zbyt cienka warstwa na niwelowanie dużych nierówności powierzchni, jednak wystarczająca, aby po ułożeniu jej na ścianach i sufitach uprzednio wykonanych z tynku cementowego, gipsowego, cementowo-wapiennego, lub płyt gipsowo-kartonowych wyrównanych szpachlą gipsową, powstała gładka i równa okładzina. Gładź gipsową można nakładać w kilku warstwach, jednak należy pamiętać o tym, aby każda kolejna warstwa była coraz cieńsza. Kolejne warstwy przed nałożeniem powinny być idealnie suche. Jednak w sytuacjach, kiedy czas nagli, możliwe jest użycie specjalistycznej gładzi do nakładania na mokro. To rodzaj gładzi, który można kłaść już po 20 minutach od nałożenia pierwszej warstwy.

Zastosowanie gładzi

Największą zaletą gładzi gipsowej jest jej niezwykła elastyczność i miękkość. Doskonała gładkość powstałej masy gotowej do nałożenia jest skutkiem bardzo drobnego uziarnienia gipsu. Gładź gipsowa po nałożeniu i wyschnięciu bardzo dobrze poddaje się szlifowaniu. Gładź znajdzie zastosowanie wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z chropowatością powierzchni. Doskonałym przykładem są tynki cementowe lub cementowo-wapienne, na których zdecydowanie odznacza się ziarnistość piasku wchodzącego w ich skład. Gładź gipsową można kłaść bezpośrednio na mur, jednak pod warunkiem, że jest on pozbawiony sporych ubytków i nierówności. Jest to rozwiązanie stosowane rzadko i tylko w sytuacji, kiedy zostaje zachowana wyjątkowa staranność murarska podczas stawiania przegród w budynku. Nie należy kłaść gładzi bezpośrednio na mur wykonany z betonu komórkowego, ponieważ pod wpływem temperatury kurczy się on i rozszerza, co spowoduje popękanie gładzi. Można skorzystać z tego rozwiązania w przypadku równych murów wykonanych z ceramiki, lub keramzytobetonu.

Czy można samodzielnie położyć gładź gipsową?

Gładź gipsową można nakładać na powierzchnię maszynowo lub ręcznie. Z pierwszej opcji korzystają firmy budowlane i remontowe posiadające na wyposażeniu odpowiedni sprzęt pozwalający na równomierne nałożenie warstwy na ścianę. Gładź aplikowana agregatem tynkarskim ma rzadszą konsystencję od tej nakładanej ręcznie. Wydajność pracy sięgająca aż 500 m2 nakładanej dziennie masy sprawia, że w firmach budowlanych najczęściej stosowana jest właśnie metoda maszynowa.

Ręczne położenie gładzi jest nieco bardziej pracochłonne, lecz możliwe do wykonania w warunkach domowych przy użyciu nieskomplikowanych narzędzi takich jak szpachelka, kielnia i szeroka paca. Pracę rozpoczynamy od zaszpachlowania większych ubytków masą szpachlową, odspojenia luźnych grudek szpachelką, a następnie gruntowania ściany preparatem dedykowanym gładzią gipsowym. Po wyschnięciu podkładu szeroką pacą nakładamy warstwę gładzi, a następnie wygładzamy ją za pomocą kielni kątowej. Najlepiej aplikację gładzi rozpocząć od narożników wewnętrznych. Następnie przechodzimy do nałożenia gładzi na pozostałą powierzchnię ścian i sufitów. Po wyschnięciu warstwy (około 1,5 godziny), w razie konieczności można nanieść kolejną warstwę, pamiętając o tym, aby była ona cieńsza od poprzedniej. Zwieńczeniem pracy jest przeszlifowanie gładzi gipsowej papierem ściernym, gąbką lub siatką ścierną o gradacji najpierw 100, a następnie 180-220, celem uzyskania idealnie gładkiej powierzchni. Tak przygotowaną powierzchnię można już zagruntować, a następnie pomalować, lub położyć na niej tapetę. Pamiętajmy, aby do malowania powierzchni przystąpić nie wcześniej, niż dobę po ich zagruntowaniu.